Co to jest dpf w samochodzie? Kluczowe informacje
Czym dokładnie jest filtr cząstek stałych?
Filtr DPF, czyli Diesel Particulate Filter, to kluczowy element współczesnych samochodów z silnikiem Diesla, odpowiedzialny za ochronę środowiska naturalnego poprzez redukcję szkodliwych emisji. Jego głównym zadaniem jest zatrzymywanie i neutralizowanie cząstek sadzy, które powstają w procesie spalania paliwa w silnikach wysokoprężnych. Jest to zazwyczaj ceramiczny wkład o specjalnej, porowatej strukturze, który umieszczony jest w układzie wydechowym pojazdu. Wprowadzenie norm emisji spalin, takich jak EURO 4, sprawiło, że posiadanie sprawnego filtra DPF stało się obowiązkowe dla wszystkich nowych samochodów z silnikiem Diesla produkowanych od 2006 roku. Bez niego pojazd nie spełniałby aktualnych standardów ekologicznych, co wiązałoby się z poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym możliwością zatrzymania dowodu rejestracyjnego i nałożenia wysokiej grzywny.
Do czego służy filtr dpf w samochodzie?
Głównym celem istnienia filtra DPF w samochodzie jest oczyszczanie spalin emitowanych przez silnik Diesla. W trakcie pracy silnika powstają mikroskopijne cząstki sadzy, które są szkodliwe dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Filtr DPF skutecznie wyłapuje te cząstki, zapobiegając ich przedostawaniu się do atmosfery. Działa on jak swoisty „odkurzacz” dla spalin, zbierając nagromadzoną sadzę w swoim wnętrzu. Zatrzymywanie tych zanieczyszczeń jest kluczowe dla spełnienia rygorystycznych norm emisji spalin, które mają na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. Bez filtra DPF samochody z silnikiem Diesla emitowałyby znacznie większą ilość czarnego dymu, co negatywnie wpływałoby na jakość powietrza, szczególnie w obszarach miejskich.
Jak działa filtr dpf w praktyce?
Proces zatrzymywania i wypalania sadzy
Działanie filtra DPF opiera się na dwóch fundamentalnych procesach: zatrzymywaniu sadzy i jej wypalaniu. Spaliny z silnika Diesla przepływają przez porowaty ceramiczny wkład filtra, gdzie cząstki sadzy są fizycznie zatrzymywane w jego strukturze. Z czasem filtr zapełnia się sadzą, co mogłoby prowadzić do jego zapchania i pogorszenia pracy silnika. Aby temu zapobiec, w filtrze zachodzi proces regeneracji, czyli wypalania nagromadzonej sadzy. Proces ten polega na podniesieniu temperatury wewnątrz filtra do poziomu, w którym sadza ulega spaleniu, zamieniając się w niewielką ilość popiołu. Popiół ten, w przeciwieństwie do sadzy, jest znacznie mniej szkodliwy i nie blokuje przepływu spalin.
Pasywne i aktywne wypalanie filtra
Filtr DPF potrafi samoczynnie oczyszczać się z nagromadzonej sadzy w dwóch trybach: pasywnym i aktywnym. Pasywne wypalanie następuje naturalnie podczas jazdy samochodem, szczególnie na dłuższych trasach przy stałej, wyższej prędkości obrotowej silnika. W takich warunkach spaliny osiągają temperaturę wystarczającą do samoczynnego spalenia sadzy. Z kolei aktywne wypalanie jest procesem wymuszonym przez komputer sterujący pracą silnika. Kiedy czujniki wykryją wysoki poziom zapełnienia filtra, system wtryskuje dodatkową porcję paliwa do układu wydechowego, co podnosi temperaturę w filtrze DPF do poziomu wymaganego do skutecznego wypalenia sadzy. Często objawia się to lekkim wzrostem obrotów silnika na biegu jałowym.
Najczęstsze problemy z filtrem dpf
Objawy zapchanego filtra dpf
Zapchany filtr DPF może dawać szereg sygnałów, które powinny wzbudzić naszą czujność. Jednym z najbardziej zauważalnych objawów jest wyraźny spadek mocy silnika, jego „dławienie się” podczas przyspieszania. Kierowcy mogą również doświadczyć falowania obrotów silnika, a także zwiększonego zużycia paliwa, ponieważ silnik musi pracować ciężej, aby pokonać zwiększony opór przepływu spalin. Często towarzyszy temu zapach spalenizny lub nieprzyjemny zapach z układu wydechowego. Najbardziej oczywistym sygnałem jest jednak pojawienie się specjalnej kontrolki DPF na desce rozdzielczej, która informuje o problemach z filtrem. Ignorowanie tych objawów może prowadzić do poważniejszych awarii.
Co niszczy filtr cząstek stałych?
Istnieje kilka czynników, które mogą negatywnie wpływać na żywotność i prawidłowe funkcjonowanie filtra DPF. Jednym z głównych winowajców jest niewłaściwa eksploatacja samochodu, szczególnie jazda miejska na krótkich dystansach. W takich warunkach silnik nie osiąga odpowiednio wysokiej temperatury, aby umożliwić samoczynne wypalanie sadzy, co prowadzi do jej kumulacji w filtrze. Również stosowanie niewłaściwego oleju silnikowego, o podwyższonej zawartości popiołów, może przyspieszyć proces zapchania filtra. Częste krótkie trasy, które nie pozwalają na regenerację filtra, a także awarie układu wtryskowego czy problemy z turbosprężarką, mogą znacząco przyczynić się do uszkodzenia filtra DPF.
Jak dbać o dpf i unikać awarii?
Regeneracja i czyszczenie dpf – kiedy i jak?
Aby zapobiec zapchaniu filtra DPF i przedłużyć jego żywotność, kluczowe jest odpowiednie dbanie o niego. Podstawą jest regularna jazda na dłuższych dystansach, która umożliwia pasywne wypalanie sadzy. Jeśli zauważymy pierwsze objawy zapchania lub zapali się kontrolka DPF, warto spróbować wymusić aktywne wypalanie, najlepiej w warunkach pozwalających na utrzymanie wyższych obrotów silnika przez kilkanaście minut. W przypadku poważniejszego zapchania, gdy regeneracja pasywna lub aktywna nie przynosi rezultatów, konieczne może być profesjonalne czyszczenie filtra DPF. Istnieją metody czyszczenia hydrodynamiczne lub przy użyciu specjalistycznych preparatów, które mogą przywrócić sprawność filtra. W ostateczności, gdy filtr jest nieodwracalnie uszkodzony, pozostaje jedynie jego wymiana, która jest jednak kosztownym rozwiązaniem.
Dpf w benzynie – czy warto się nim martwić?
Wraz z wprowadzeniem coraz bardziej restrykcyjnych norm emisji spalin, filtry cząstek stałych zaczęły pojawiać się również w samochodach z silnikami benzynowymi. Odpowiednikiem DPF dla silników benzynowych jest filtr GPF (Gasoline Particulate Filter), który zaczął być stosowany powszechnie od normy Euro 6 (wprowadzonej w 2018 roku). Choć zasada działania GPF jest podobna do DPF – również zatrzymuje cząstki sadzy – to zazwyczaj mniej problematyczny. Wynika to z faktu, że spaliny benzynowe naturalnie osiągają wyższe temperatury niż w dieslach, co ułatwia proces ich samoczynnego wypalania. Mimo to, również w silnikach benzynowych z GPF, agresywna jazda miejska na krótkich dystansach może prowadzić do jego zapchania, choć ryzyko jest mniejsze niż w przypadku tradycyjnych filtrów DPF w dieslach.
Dodaj komentarz